Vrijwel iedereen kent het: ineens wakker worden met een stijve nek, of na een drukke dag thuiskomen met een zwaar gevoel in de nek. Acute nekpijn komt helaas veel voor en kan erg vervelend zijn. Soms gaat het gepaard met hoofdpijn. Gelukkig zijn de klachten meestal vrij onschuldig en verdwijnen ze na een aantal dagen weer. Hoe ontstaat deze nekpijn, hoe kun je het voorkomen en wanneer is het verstandig om naar de fysiotherapeut te gaan?
Oorzaken acute nekpijn
Vastzittende en stijve spieren zijn vaak de oorzaak van nekpijn. Hoe dit ontstaat, is niet altijd duidelijk. Meestal is de oorzaak multifactorieel. Dit houdt in dat er een samenspel van meerdere invloeden is die de nekpijn veroorzaakt. In de meeste gevallen is het gerelateerd aan houding, beweging en/of stress. Hieronder staan een aantal belangrijke boosdoeners die kunnen leiden tot acute nekpijn:
- Verkeerde beweging (bijvoorbeeld spierverrekking)
- Verkeerde houding (bijvoorbeeld slaap- of werkhouding)
- Lang in eenzelfde houding zitten (bijvoorbeeld beeldschermwerk)
- Overbelasting van spieren (bijvoorbeeld veel tilwerk)
- Stress of spanningen (bijvoorbeeld hoge werkdruk)
- Ongeluk (bijvoorbeeld ‘whiplash’, zoals kop-staart botsing met de auto)
Soms kan acute nekpijn ook een onderliggende oorzaak hebben. Denk bijvoorbeeld aan een nekhernia, artrose of botontkalking.
Symptomen van acute nekpijn
Nekpijn uit zich bij iedereen anders. De symptomen van acute nekpijn hangen samen met de oorzaak. Meestal omschrijven mensen de acute nekpijn als hevige, zeurende pijn die gepaard kan gaan met een zwaar en stijf gevoel. Het draaien van het hoofd kost dan meer moeite. Bijkomende klachten kunnen zijn: hoofdpijn, duizeligheid en uitstralende pijn naar de armen en schouders. Door de nekpijn kan iemand krampachtiger gaan bewegen, waardoor de spierpijn en stijfheid kunnen toenemen.
Verschillende aandoeningen bij acute nekpijn
Aspecifieke nekpijn
In de meeste gevallen gaat het bij acute nekpijn om ‘aspecifieke nekpijn’. Dit betekent dat er geen oorzaak gevonden is. Meestal ontstaat de klacht door een combinatie van factoren, zoals benoemd bij ‘oorzaken van acute nekpijn’. Denk hierbij aan een overbelasting van de nekspieren, langdurig in een verkeerde houding zitten, spierrekking, op de tocht liggen of stress.
Whiplash
Nekpijn kan ook veroorzaakt worden door een extreme voor- en achterwaartse beweging. Dit wordt in de volksmond een ‘whiplash’ genoemd. In vakjargon spreken we vaak van ‘traumagerelateerde nekpijn’. Het meest bekende voorbeeld is een kop-staartbotsing met de auto. Door de extreme beweging, krijgen de spieren en de nekwervels een flinke optater. Dit kan leiden tot stijfheid van de nek, nekpijn, hoofdpijn, duizeligheid en moeite met concentreren.
Nekhernia
Een nekhernia is een vorm van ‘specifieke nekpijn’ en wordt veroorzaakt door het uitstulpen van een tussenwervelschijf in de nekregio. Deze uitstulping kan tegen een zenuw aan drukken. Dit veroorzaakt pijnklachten in het uitstralingsgebied van die zenuw, richting de armen en handen. Ook kunnen er eventueel uitvalsverschijnselen in de arm en handspieren of een ander gevoel in de huid optreden.
Veelgestelde vragen rondom acute nekpijn
Hoelang kan mijn nekpijn aanhouden?
Gelukkig verdwijnt het grootste deel van acute nekpijn al binnen enkele dagen tot weken. Acute nekpijn ontstaan door een overbelasting of een verkeerde houding / beweging kent meestal een ‘normaal beloop’. Dit houdt in dat de nekpijn aanzienlijk vermindert binnen zes weken. Het kan helpen om bewust je houding en beweeggedrag erop aan te passen.
Wat als ik te lang door blijf lopen met acute nekpijn?
Wanneer je te lang door blijft lopen met nekpijn kun je steeds meer last ervan krijgen tijdens je dagelijkse dingen, zoals werk en sport. Je nek kan zwaarder en pijnlijker gaan aanvoelen en je kunt last krijgen van hoofdpijn. Dit kan je belemmeren in je werk, je sport en/of thuis. Blijf er dan ook niet te lang mee rondlopen, maar schakel op tijd een fysiotherapeut (of andere hulp) in.
Tips om acute nekpijn te voorkomen
Hieronder een aantal handige tips die je kunt toepassen om acute nekpijn te voorkomen:
- Houding
Het menselijk lichaam is niet gemaakt om lang in één houding te zitten. Er is niet één perfecte houding en ons lichaam kan ook best even in een wat ‘onhandige’ positie werken (daar zijn we tenslotte ook voor gemaakt), maar wissel vooral veel af van verschillende houdingen. Dit voorkomt stijfheid en verbetert de spierfunctie.
- Beweging
Probeer naast het wisselen van houding ook mini-pauzes in je dag te brengen waarbij je even in beweging komt en wat stretch-oefeningen doet voor de bovenrug en nek. Bewegen is goed voor de doorbloeding. Dit draagt weer bij aan het ontspannen van spieren.
- Ontspanning
Stress kan helaas een vervelende veroorzaker van acute nekpijn zijn. Uit onderzoek blijkt dat afwisseling tussen inspanning en ontspanning een belangrijke factor is om stress te voorkomen. Kortom, ontspan!
- Water
Drink voldoende water. Zet bijvoorbeeld een waterfles op je bureau en zorg dat je met een lege fles aan het eind van de dag naar huis gaat. Dit is, net zoals bewegen, goed voor de doorbloeding.
Wanneer moet ik langs de fysio voor mijn acute nekpijn?
Gelukkig verdwijnt acute nekpijn in de meeste gevallen vanzelf na een aantal dagen. Wanneer de nekpijn na een paar dagen niet vermindert is, is het verstandig om langs de fysiotherapeut te gaan. De fysiotherapeut kan door een vraaggesprek en lichamelijk onderzoek meer duidelijkheid geven over de oorzaak van de nekklachten. De factoren die de klachten op dat moment in stand houden worden op een rijtje gezet en er wordt gezamenlijk een plan opgesteld om zo snel mogelijk te herstellen.
Wanneer moet ik langs de dokter voor mijn acute nekpijn?
In de meeste gevallen geeft de huisarts een verwijzing voor fysiotherapie en/of pijnstilling. De fysiotherapeut is dan ook vaak de aangewezen persoon om naartoe te gaan bij acute nekpijn. Wanneer is het toch goed om een afspraak bij de huisarts te maken? Bel direct je huisarts wanneer je acute nekpijn hebt in combinatie met:
- Koorts;
- Verwardheid of concentratieproblemen;
- Extreme duizeligheid of wazig zien;
- Uitval van spieren in de armen of handen;
- Een val of trauma als oorzaak.
Mogelijke behandelingen tegen acute nekpijn
De fysiotherapeutische behandeling bij acute nekpijn is vooral gericht op het geven van informatie en advies en het aanleren van de juiste oefeningen tegen nekpijn. Daarnaast wordt er samen met jou gekeken naar hoe je in de toekomst nekklachten kan voorkomen. Dit kan door bijvoorbeeld te kijken naar de werkhouding, dagelijkse activiteiten, sport en eventuele stress. Andere behandelmogelijkheden zijn massage, manuele therapie, Dry Needling en oefentherapie.
