Nekklachten

Pijnklachten in de nek komen helaas veel voor: ongeveer 2 op de 3 mensen heeft in het leven wel eens last van hun nek. De oorzaak zit hem meestal in een houdingsprobleem of te weinig bewegen. Dit uit zich dan in de bewegende delen van de nek: de spieren, de banden en de kleine gewrichten. Gelukkig is nekpijn in de meeste gevallen onschuldig en duren deze met de juiste aanpak niet al te lang.

Acute en chronische nekklachten

Nekklachten kunnen we onderverdelen in acute en chronische nekklachten. Dit onderscheid wordt gemaakt door de duur dat de klacht aanwezig is. Met acute nekklachten bedoelt men dat deze klachten minder dan 6 weken aanwezig zijn. In de meeste gevallen verdwijnt of vermindert deze pijn in de nek aanzienlijk binnen deze 6 weken. Is de pijn na 12 weken echter nog steeds aanwezig, dan wordt het een chronische klacht genoemd. Dit betekent echter gelukkig niet, zoals de naam helaas wel doet vermoeden, dat er niks meer aan deze klacht te doen is. Er zijn ook nog voldoende behandelopties om van een chronische nekklacht af te komen.

Oorzaken nekklachten

Meestal is het ontstaan van nekpijn gerelateerd aan de houding en het bewegen. Dit kan een stijve, overbelaste spier veroorzaken. Maar de oorzaak van nekklachten is vaak multifactorieel. Hiermee bedoelen we dat er meestal sprake is van een samenspel van meerdere factoren die de klachten veroorzaken. Zo spelen stress en (werk)druk ook vaak een grote rol in het ontstaan.

Soms kunnen nekklachten ook ontstaan door een specifieke onderliggende oorzaak, zoals een ongeluk (whiplash), slijtage of een nekhernia.

Symptomen van nekklachten

Nekklachten uiten zich bij iedereen anders. De hevigheid en aard van de pijn kunnen verschillen, evenals de lokalisatie. Dit komt omdat de onderliggende oorzaak kan verschillen. De symptomen van nekklachten hangen samen met de oorzaak, maar veelvoorkomende symptomen kunnen bijvoorbeeld zijn:

• Een zeurende pijn aan één of beide kanten van de nek of bovenop de schouders
• Plotseling ontstane acute pijn óf juist langzaam opkomende zeurende pijn
• Moeite met draaien van de nek (bijv. met autorijden)
• Een gevoel van stijfheid
• Uitstralende pijn naar de armen
• (Spierspannings)hoofdpijn
• Duizeligheid
• Uitval van spieren in de handen

Verschillende aandoeningen bij nekklachten

Nekhernia

Een nekhernia wordt veroorzaakt door het uitstulpen van een tussenwervelschijf in de nekregio. Deze uitstulping kan tegen een zenuw aandrukken. Dit veroorzaakt pijnklachten in het uitstralingsgebied van die zenuw, richting de armen en handen. Ook kunnen er eventueel uitvalsverschijnselen in de arm en handspieren  of een ander gevoel in de huid optreden.

Artrose

Artrose is een verouderingsproces, waarbij er sprake van een afname van het kraakbeen in de gewrichten. Dit kraakbeen zorgt er normaal gesproken voor dat de botstukken van het gewricht soepel langs elkaar heen kunnen bewegen. Dit verouderingsproces komt bij iedereen voor en hoeft geen problemen te veroorzaken. Helaas neemt het kraakbeen soms (door een samenspel van factoren) sterk af waardoor het gewricht niet meer goed kan bewegen en dit bewegen veel pijn veroorzaakt. Dit kan ook in de gewrichten van de nekwervelkolom voorkomen, met een pijnlijke, stijve nek als gevolg.

Traumagerelateerde nekpijn

Traumagerelateerde nekpijn is nekpijn die is ontstaan als gevolg van een trauma. Dit noemt men ook wel een whiplash, wat letterlijk ‘zweepslag’ betekent. De nekpijn ontstaat hierbij door de impact van een plotselinge klap, die de spieren moeten opvangen. Dit kan door een auto-ongeluk komen, maar ook door een val. Traumagerelateerde nekpijn uit zich als een erg stijve nek, maar ook hoofdpijn en concentratieproblemen komen hierbij vaak voor.

Werk- en houdingsgerelateerde nekpijn

Het overgrote deel van de nekklachten zijn gerelateerd aan de (werk)houding. Hierbij is er geen onderliggende lichamelijke oorzaak te vinden, maar worden de nekklachten veroorzaakt door het langdurig in één houding zitten en/of te weinig bewegen. Dit uit zich in stijve en pijnlijke nekspieren, eventueel met uitstraling naar de armen of hoofdpijn.

Veelgestelde vragen rondom nekklachten

Hoelang gaan mijn nekklachten duren?

Hoelang de nekklachten aanhouden, heeft te maken met de oorzaak en wat je doet om deze oorzaak aan te passen. Zijn de nekklachten acuut ontstaan door een overbelasting of een verkeerde houding of beweging, dan gaan de klachten meestal na een paar dagen tot weken over bij aanpassing van het beweeggedrag. Meestal verdwijnt of vermindert de nekpijn aanzienlijk binnen zes weken. Dit noemt met het ‘normale beloop’ van nekklachten. Hoe langer de nekklachten echter al aanwezig zijn, hoe langer het vaak duurt tot deze ook weer over zijn.

Bij een specifieke oorzaak zoals slijtage of een nekhernia, moet men rekening houden met een langere hersteltijd.

Moet ik een röntgenfoto of MRI laten maken?

In de meeste gevallen is het niet zinvol of een foto of MRI-scan van de nek te laten maken. Er blijkt uit onderzoek dat er geen goed verband bestaat tussen wat er op de foto of MRI-scan te zien is en de mate van de klachten. Zo is er bij meer dan 80% van de mensen die géén nekklachten hebben, wel iets ‘abnormaals’ op de foto of MRI-scan te zien.

In sommige gevallen is het echter wel zinvol, bijvoorbeeld na een ongeluk. Dit kan je het beste met je (huis)arts overleggen.

Tips om nekklachten te voorkomen

Iedereen ervaart wel eens een periode van nekklachten en meestal zijn deze relatief onschuldig, maar toch is het natuurlijk het prettigst om ze te voorkomen. Gelukkig zijn er een aantal dingen die je zelf kan doen om het risico op het krijgen van nekklachten te verminderen. Hier een aantal tips:

• Houding en beweging Je beste houding is je volgende houding! Het menselijk lichaam is niet gemaakt om lang achter in één houding te zitten. Het is belangrijk aan op een goed afgesteld bureau te werken zodat je niet continue in een houding zit waarin er spanning op de bovenrug en nekspieren staat, maar het allerbelangrijkste is om vaak van houding te wisselen. Er is namelijk niet één perfecte houding en ons lichaam kan ook best even in een wat ‘onhandige’ positie werken (daar zijn we tenslotte ook voor gemaakt), maar wissel vooral veel af van verschillende houdingen. Dit voorkomt stijfheid en verbetert de spierfunctie. Probeer naast het wisselen van houding ook meer mini pauzes in je dag te brengen waarbij je even in beweging komt en wat stretch-oefeningen doet voor de bovenrug en nek.

• Ontspanning Er blijkt uit onderzoek dat er een relatie is tussen (werk)druk, angsten, stress en het ontstaan van nekklachten. Een gezonde balans tussen werk en privé en een goede mentale gezondheid zijn dan ook belangrijke factoren in het voorkomen van nekklachten.

• Versterken van de nekspieren Hoe sterker de spieren van de nek en het bovenlichaam zijn, hoe meer deze aankunnen. De kans op overbelaste spieren wordt dan ook een stuk minder. Ook is het aangetoond dat stijfheid van een spier verminderd kan worden door het versterken van die spier.

Wanneer moet ik langs de fysio voor mijn nekklachten?

Gelukkig zijn nekklachten zijn vaak goed te behandelen met fysiotherapie. Wanneer de nekklachten na een paar dagen niet verminderen of na een paar weken nog steeds hinderlijk aanwezig zijn, is het verstandig om de fysiotherapeut te bezoeken. De fysiotherapeut kan door een vraaggesprek en lichamelijk onderzoek meer duidelijkheid geven over de oorzaak van de nekklachten. De factoren die de klachten op dat moment in stand houden worden op een rijtje gezet en er wordt gezamenlijk een plan opgesteld om zo snel mogelijk te herstellen.

Wanneer moet ik langs de dokter voor mijn nekklachten?

Het kan zijn dat het verstandig is om (eerst) naar de dokter te gaan, omdat er mogelijk meer nodig is dan alleen fysiotherapie of omdat er andere dingen spelen. Dit kan ook in overleg met de fysiotherapeut. Het is belangrijk om naar een dokter te gaan wanneer:

• Er naast pijn ook sprake is van uitval van spieren in de armen of handen
• Een val of trauma de oorzaak is van de pijn
• De pijn zo hevig is dat er pijnmedicatie nodig is
• Er naast de nekklachten ook sprake is van wazig zien, extreme duizeligheid of concentratieproblemen
• Er sprake is van koorts

Mogelijke behandelingen tegen nekklachten

De fysiotherapeutische behandeling van nekklachten is vooral gericht op het geven van informatie en advies en het aanleren van de juiste oefeningen voor het verminderen van stijfheid en het versterken van de nek. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan hoe je in de toekomst nekklachten kan voorkomen, door samen kritisch te kijken naar de houding, het werk, het sporten en de eventuele (werk)druk en stress. Bezoek voor meer informatie over het omgaan met nekpijn en eventueel geschikte medicijnen deze pagina van de thuisarts.nl website.