Schouderklachten

Pijn in de schouder is helaas een veelvoorkomende klacht. Dit komt mede door de complexiteit van het gewricht: het wordt gevormd door de bovenarm, het schouderblad én het sleutelbeen. De beweeglijkheid en stabiliteit van de schouder moeten door een samenspel van spieren gecoördineerd worden; een flinke taak! Het is dan ook niet vreemd dat schouderpijn veel voorkomt en veel verschillende oorzaken kan hebben.

Acute en chronische schouderklachten

Schouderklachten kunnen acuut of chronisch van aard zijn. Dit verschil in terminologie wordt gebruikt om aan te tonen hoe lang de klachten op dat moment al aanwezig zijn. Een acute klacht is recent ontstaan en is korter dan 6 weken aanwezig. Het kan bijvoorbeeld komen door een trauma (zoals een val of ongeluk) of door overbelasting. Soms ontstaat een acute schouderklacht ook zonder duidelijke, aanwijsbare oorzaak.

Met een chronische schouderklacht wordt bedoeld dat de klacht langer dan 3 maanden aanwezig is. Chronisch betekent in dit geval dus niet, wat vaak verkeerd wordt gedacht, dat de schouderklacht nooit meer weg gaat en er niks meer aan te doen is. Ook chronische klachten kunnen behandeld worden! De oorzaak van chronische pijn kan alleen complexer en multifactorieel zijn. We raden dan ook aan om zo snel mogelijk een afspraak in te plannen.

Oorzaken schouderklachten

De oorzaken verschillen per soort klacht: heeft het te maken met de spieren, de pezen, het gewricht of de banden? Soms is er sprake van een specifiek moment: een ongelukkige val op de schouder, een overstrekking of een verkeerde beweging. Vaak is de oorzaak helaas niet zo makkelijk te duiden. Dit zie je bijvoorbeeld wanneer de klacht geleidelijk ontstaat en toeneemt, vaak als gevolg van langdurige overbelasting of juist onderbelasting.

Om het schoudergewricht zitten vier spieren die samen de ‘rotator cuff’ worden genoemd. Deze verzorgen in samenspel de beweeglijkheid én de stabiliteit van de schouder. Wanneer de spieren onder- of overbelast zijn, raakt dit proces verstoort en kunnen klachten ontstaan. Een veelvoorkomende overbelasting is zwaar til- of duwwerk of activiteiten waarbij je de armen veel boven het hoofd houdt. Denk aan een baan als schilder of kapper, of het beoefenen van bovenhandse sporten. Overbelasting kan ook ontstaan door lange tijd herhaaldelijk dezelfde beweging te maken. Dit zie je relatief vaak bij kassières en tennissers. Daarentegen kan onderbelasting ook juist klachten geven, doordat de verzwakte spieren sneller vermoeid raken en ‘blessuregevoelig’ zijn.

Symptomen van schouderklachten

De precieze klachten verschillen van persoon tot persoon, en hangen ook af van de oorzaak. Hieronder staan een aantal symptomen die vaak gelinkt worden aan schouderklachten:

• Pijn in en rondom het schoudergewricht;
• Pijn die uitstraalt naar de nek, het schouderblad, de bovenarm of de elleboog;
• Uitstraling of tintelingen in de elleboog of vingers;
• Moeite met tillen (boodschappentas dragen, stoel optillen etc.);
• Moeite met bovenhandse bewegingen (shirt over het hoofd aantrekken, haren kammen etc.);
• Stijfheid met bewegen;
• Stekende, schietende pijn met bewegen;
• Moeite met slapen op de pijnlijke schouder.

Verschillende aandoeningen bij schouderklachten

Aangezien de schouder erg complex is, is het soms moeilijk om klachten te onderscheiden. Om toch te kunnen differentiëren in schouderpijn en een passende behandeling te kunnen geven, worden schouderklachten verdeeld in drie subgroepen volgens de NHG-Richtlijnen.

• Subacromiaal Pijnsyndroom (SAPS):
  Dit is de verzamelnaam voor pijnklachten rondom de schouderkop, die verergeren bij het heffen van de arm. Onderliggend kan deze pijn veroorzaakt worden door een slijmbeursontsteking of een spier- of peesblessure. Bij spier- of peesblessures zijn het vaak de ‘rotator cuff’ spieren die klachten geven. Deze spieren en pezen lopen onder het schouderdak door in de ‘subacromiale’ ruimte (sub = onder, acromion = het schouderdak). De meeste schouderklachten vallen in deze categorie: zo’n 80% van alle schouderklachten betreft het Subacromiaal Pijnsyndroom.
• Gewrichtsklachten
  Bij deze subcategorie is, naast de pijn, vooral de beperking in de beweeglijkheid van het schoudergewricht kenmerkend. De arm en schouder worden als stijf ervaren. Onder deze gewrichtsklachten vallen onder andere een frozen shoulder (verstijfd gewrichtskapsel) en artrose (gewrichtsslijtage). Er kan in deze gevallen sprake zijn van een ‘capsulair patroon’. Dit is een kenmerkende volgorde van bewegingen die het meest pijnlijk en stijf zijn. Bij de schouder is de volgorde van meest pijnlijke bewegingen als volgt:
  1. Het naar buiten draaien van de arm.
  2. Het zijwaarts heffen van de arm tot boven het hoofd.
  3. Het naar binnen draaien van de arm.
• Overige schouderklachten
  In deze categorie vallen de schouderklachten die niet herleid kunnen worden tot de ‘subacromiale’ gewrichtsruimte en de structuren die daar lopen, of tot het schouderkapsel zelf. Voorbeelden van overige schouderklachten zijn: instabiliteit van de schouder, klachten vanuit het schouderblad of nekklachten met uitstralende schouderpijn.

Veelgestelde vragen rondom schouderklachten

Hoe lang gaan mijn schouderklachten duren?

Het is lastig te zeggen hoe lang de klachten zullen duren. Dit hangt namelijk af van het type klacht, je leeftijd en hoe je met de klachten omgaat. Meestal kunnen schouderklachten helaas lang duren. De NHG-Richtlijn van huisartsen laat de volgende cijfers zien:

• Na 6 weken is ongeveer 30% van de mensen klachtenvrij.
• Na 6 maanden is ongeveer 50% van de mensen klachtenvrij.
• Na 1 jaar is ongeveer 60% van de mensen klachtenvrij.

Dit betekent gelukkig niet dat de klachten gedurende deze hele periode even hevig en vervelend aanwezig zijn. Meestal is het zo dat wanneer een klacht (redelijk) acuut ontstaan is, deze vaak ook eerder herstelt. Denk hierbij aan enkele weken. Wanneer een klacht al langer aanwezig is en langzaam is toegenomen, duurt het herstel vaak langer. Dit duurt meestal enkele maanden.

Kan het kwaad om te bewegen met schouderklachten?

Pijn is een waarschuwingssignaal van het lichaam. Dit betekent gelukkig niet dat er ook altijd iets ‘kapot’ is. Als je niet beweegt, kunnen klachten juist toenemen en kan de schouder stijf gaan worden. Met beweging houd je de schouderspieren actief, waardoor de doorbloeding op gang gebracht wordt en de spieren beter herstellen. Belangrijk is wel dat je gedoseerd en verstandig beweegt. Wil je concrete tips om klachten te voorkomen? Lees dan hieronder enkele praktische tips!

Tips om schouderklachten te voorkomen

• Beweging
  Heb je beginnende schouderklachten? Onthoud dan de slogan: ‘bewegen is goed, maar niet met kracht!’ Wees dus voorzichtig met pijnlijke bewegingen, zoals bovenhands en tillen. Probeer juist ontspannen en afwisselend te bewegen. Zoals al eerder genoemd is het belangrijk om de schouder en arm regelmatig te gebruiken om de doorbloeding op gang te houden.
• Werkgerelateerd
  Doe je bepaald werk waarbij je veel met de armen boven het hoofd reikt of herhaaldelijk dezelfde beweging maakt met de schouder? Wees dan extra alert. Als je bijvoorbeeld een computermuis gebruikt: zorg voor een goede werkhouding, wissel regelmatig van houding en wissel qua type werkzaamheden.
• Gezonde leefstijl en sport en ontspanning
  Hoe fitter ons lichaam, hoe minder ‘blessuregevoelig’ we zijn. Dit geldt niet alleen voor de schouder, maar voor het hele lichaam. Sporten is positief voor de stabiliteit, kracht en uithoudingsvermogen van spieren en zorgt er dus voor dat het lichaam beter belastbaar is.
• Ontspanning
  Heb je de laatste tijd last van spanning, zorgen of stress? Probeer voor jezelf wat ontspanning te nemen. Bij stress raken onze spieren meer gespannen. Als dit lange tijd aanhoudt, kunnen de spieren vermoeid en pijnlijk raken. Dit uit zich vaak in de nek-schouderregio. Om klachten te voorkomen is het belangrijk om te letten op de hoeveelheid stress: zowel privé als op werk.

Wanneer moet ik langs de fysio voor mijn schouderklachten?

De fysiotherapeut kan jou helpen de onderliggende klacht te diagnosticeren en indien nodig een passend behandelplan op te stellen. Het is dan ook verstandig om bij schouderpijn een fysiotherapeut in te schakelen. Herken jij je in een van onderstaande zinnen? Twijfel dan niet en maak direct een afspraak.

• ‘Ik heb al een aantal weken last van schouderklachten die niet overgaan’;
• ‘Ik heb last van schouderklachten en begrijp niet waar deze vandaan komen’;
• ‘Ik heb last van schouderklachten en wil graag adviezen / oefeningen ervoor’;
• ‘Ik heb vaker terugkerend last van schouderklachten en wil dit graag voorkomen’.

Wanneer moet ik langs de dokter voor mijn schouderklachten?

Soms is fysiotherapie niet de juiste zorg of is er meer behandeling nodig. Het is dan goed om langs de dokter te gaan. Dit kan direct, maar kan ook in overleg met of op advies van jouw fysiotherapeut. Het is belangrijk om contact op te nemen met je huisarts wanneer:

• De pijn zo hevig is dat pijnmedicatie nodig is (en paracetamol onvoldoende werkt);
• De pijn verergert bij hoesten;
• De pijn plotseling en hevig is en gepaard gaat met misselijkheid en zweten;
• Er sprake is van een val als oorzaak van de pijn;
• Je een prik hebt gekregen voor de schouder, waarna je ook koorts hebt gekregen;
• Je naast de pijn ook uitval van spieren in de arm of hand hebt.

Mogelijke behandelingen tegen schouderklachten

De fysiotherapeutische behandeling bij schouderklachten bestaat meestal uit adviezen hoe je op een juiste manier met de klacht om kan gaan. Dit wordt vaak aangevuld met gerichte oefeningen voor de schouder. De fysiotherapeut kan ook specifieke behandelmethoden gebruiken indien nodig. Je kunt hierbij denken aan manuele therapie, dry needling, triggerpoints (spierknopen behandelen) en shockwave.

Wanneer er sprake is van een ontsteking (zoals een slijmbeurs– of peesontsteking) kan de fysiotherapeut je adviseren naar de huisarts te gaan. De huisarts kiest er in sommige gevallen voor om een injectie te plaatsen.