Knieklachten komen vaak voor en kunnen erg vervelend zijn. Dit komt mede doordat je de knie bijna overal bij nodig hebt. Denk aan (trap)lopen en fietsen. Bij knieklachten kun je pijn of stijfheid ervaren bij het bewegen of na lang stilzitten, of juist een aanhoudende zeurende pijn in rust. Er zijn vele soorten knieklachten en daarbij ook verschillende oorzaken. Gelukkig zijn de meeste klachten vaak goed te behandelen.
Acute en chronische knieklachten
Er zijn allerlei soorten knieklachten. Om het overzichtelijk te maken, wordt er een verdeling gemaakt tussen acute en chronische klachten. Het verschil zit hem in de tijdsduur hoe lang de klacht op dat moment al aanwezig is. Bij acute klachten is deze tijdsduur korter dan 6 weken.
Loop je al langer dan 3 maanden met de knieklacht? Dan wordt er gesproken van een chronische klacht. Gelukkig betekent de term ‘chronisch’ hierbij niet dat de klacht voor altijd zal blijven! Ook chronische knieklachten zijn vaak goed te behandelen. De hersteltijd kan echter langer duren dan acute klachten. We raden dan ook aan om niet te lang door te lopen met kniepijn. Heb jij een knieklacht? Twijfel niet en maak zo snel mogelijk een afspraak!
Oorzaken knieklachten
De hele dag door maken we gebruik van onze knieën. Het kniegewricht, de meniscus, de kruisbanden en de spieren eromheen worden allemaal gebruikt bij (trap)lopen, opstaan, fietsen en hurken. Een flinke belasting! Het is dan ook niet gek dat de knie en de omliggende structuren overbelast kunnen raken. Ook kan de oorzaak in een acuut moment liggen. Zo kunnen de kruisbanden of meniscus beschadigd raken door een val, een verdraaiing of een overstrekking van de knie. Om te weten waar de knieklacht vandaan komt, is het handig om wat meer te lezen over de symptomen en veelvoorkomende aandoeningen hieronder.
Symptomen van knieklachten
De precieze symptomen bij knieklachten zijn afhankelijk van de aandoening. Hieronder staat een lijstje van veel genoemde symptomen van knieklachten:
- Pijn bij (trap)lopen en bij het buigen van de knie;
- Moeite met het buigen/strekken van de knie;
- Gevoel van instabiliteit van de knie;
- Ontstekingsverschijnselen: zwelling, warmte en roodheid;
- Stijfheid in de ochtend of na langdurig zitten.
- Crepitaties;
- Slotklachten.
Verschillende aandoeningen bij knieklachten
De verschillende soorten knieklachten kunnen onderverdeeld worden in twee subgroepen. De NHG-Richtlijnen maken een verdeling in traumatische knieklachten en niet-traumatische knieklachten.
Traumatische knieklachten
Meniscusleasie
De meniscus is een kraakbeenschijf in de knie. Elke knie heeft twee maanvormige menisci. De menisci hebben twee functies: ze vangen schokken op en zorgen ervoor dat de knie soepel kan bewegen. Bij een meniscusleasie is er een irritatie of scheurtje van de meniscus. Het wordt gekenmerkt door pijn bij staan, lopen en traplopen, meestal gepaard met vocht in de knie. Ook kun je het gevoel hebben dat de knie ‘op slot’ gaat, waardoor je de knie niet meer goed kan strekken of buigen. De symptomen hangen af van de oorzaak:
- Acuut (bv draaibewegingen tijdens sporten): vaak is er directe pijn en zwelling.
- Langdurige overbelasting: de oorzaak is vaak minder duidelijk en minder zwelling.
Kruisband Ruptuur
De kruisbanden zijn enorm belangrijk voor stabiliteit van het kniegewricht. Bij een ruptuur is de kruisband partieel of volledig gescheurd. Het ontstaat vaak door een verdraaiing, een overstrekking of te forse buiging van de knie. Een voorste kruisbandletsel komt vaak voor bij sporten waarbij plotselinge zijwaartse en draaiende bewegingen gemaakt worden, zoals voetbal. Twee voetballers met deze blessure zijn Memphis Depay en Vivianne Miedema. Het trauma kan gepaard gaan met een knappend geluid, directe zwelling en onmogelijkheid om steun te nemen op de knie. In verloop van tijd vermindert de zwelling, maar het gevoel van instabiliteit in de knie neemt vaak toe. Het kan voelen alsof je door je knie zakt.
Niet-traumatische knieklachten
Knieartrose
Knieartrose is de meest voorkomende gewrichtsaandoening. Het is een degeneratie van de knie. Naarmate we ouder worden neemt de kwaliteit van het kniegewricht af. Iedereen krijgt hiermee te maken en het is helaas onomkeerbaar, maar lang niet iedereen heeft er last van. Er zijn risicofactoren die het degeneratieproces kunnen versnellen. Een aantal voorbeelden: eerdere knieoperaties, beroepen waarbij je veel moet staan, sporten met veel sprongkracht, overgewicht of standsafwijking van de knie. Knieartrose wordt gekenmerkt door pijn- en stijfheidsklachten, vooral in de ochtend en na lange tijd zitten (‘ochtendstijfheid’). Bij beginnende artrose zijn de klachten weinig aanwezig. Naarmate de knieartrose toeneemt, kunnen ook de pijn- en stijfheidsklachten toenemen.
Patellofemoraal Pijnsyndroom
Het Patellofemoraal Pijnsyndroom verwijst naar pijnklachten die ontstaan door een dysfunctie van het gewricht tussen de knieschijf en de knie. De knieschijf loopt in een soort geul. De bovenbeenspieren sturen dit aan: de ‘sporing’ van de knieschijf. Wanneer dit niet goed gestuurd wordt, kan het irritatie in het gewricht geven. Veelvoorkomende oorzaken zijn een verkeerde houding of gebruik van de knieën en een disbalans in de bovenbeen- en heupspieren. Over het algemeen komt het vooral voor bij jongere mensen. Men voelt vaak pijn achter de knieschijf. Andere symptomen zijn crepitaties, stijfheid of zwelling. De pijn is vooral merkbaar bij lang achtereen zitten (‘theaterknie’) of tijdens en na zware kniebelasting. Bezoek voor meer informatie over patellofemoraal pijnsyndroom dit artikel van het Catharina ziekenhuis.
Jumpers Knee
Een Jumpers Knee wordt ook wel een ‘springers knie’ genoemd. Er is sprake van een irritatie van de pees van de bovenbeenspieren (quadriceps). Deze pees hecht aan onderaan de knieschijf. Zoals de naam al doet vermoeden, ontstaat de klacht door veel springen. Echter, we zien dat langdurige overbelasting van de knie de belangrijkste oorzaak is. Denk aan overmatige krachttraining, sprongbelasting of hardlopen op een (te) harde ondergrond. Bij een Jumpers Knee ervaar je vooral pijn net onder de knieschijf, waar de pees aanhecht. Deze pijn neemt toe bij activiteiten als het buigen van de knie, traplopen en springen.
Veelgestelde vragen rondom knieklachten
Mijn knieën kraken soms. Is dit erg?
Knieën kunnen soms wat kraken of knakken. Maak je hier geen zorgen om. Dit is heel normaal. Gaat het kraken echter gepaard met pijnscheuten en stijfheid? Dan is het verstandig om de huisarts hier naar te laten kijken.
Hoe lang gaan mijn knieklachten duren?
De hersteltijd van knieklachten zijn heel erg afhankelijk van het type klacht. Het is dan ook lastig om de prognose aan te geven. Knieklachten door overbelasting kunnen binnen enkele weken vanzelf overgaan. Het kan helpen om de knie rust te geven en pijnlijke bewegingen niet te maken. Over het algemeen zien we dat het herstel langer duurt wanneer de klacht al langere tijd aanwezig is.
Tips om knieklachten te voorkomen
Hoewel knieklachten niet altijd te voorkomen zijn, zijn er wel enkele adviezen om preventief de kans te verkleinen:
- Blijf op gewicht De knieën worden door de dag heen flink belast, omdat ze continu je eigen gewicht dragen. Het hebben van een gezond gewicht verkleint de kans op kniepijn. Heb je onder- of overgewicht en wil je daar graag mee aan de slag? Schroom niet om de juiste zorg in te schakelen.
- Sport Over het algemeen zien we veel knieklachten bij sporten met draai- en sprongkrachten. Het is goed om de spieren goed voor te bereiden op deze flinke belasting. Overleg samen met je trainer of coach hoe je de techniek en belastbaarheid van de spieren kunt optimaliseren.
- Stabiliteit en kracht Het is belangrijk dat de spieren rondom de knie goed samenwerken. Dit zorgt voor een goede stabiliteit en bescherming van het kniegewricht. Weinig kracht en stabiliteit kan het risico op knieklachten vergroten. Balans- en stabiliteitsoefeningen kunnen helpend zijn. Wil jij hier graag mee beginnen, maar weet je niet hoe? Vraag ons gerust om advies.
Wanneer moet ik langs de fysio voor mijn knieklachten?
De fysiotherapeut kan samen met jou kijken naar mogelijke oorzaken van de klacht. Ook kan de fysiotherapeut de knie onderzoeken om vervolgens te diagnosticeren en indien nodig een behandelplan op te stellen. Herken jij je in een van onderstaande stellingen? Twijfel dan niet en neem direct contact met ons op voor een afspraak.
- ‘Ik kan verminderd steun nemen op mijn knie’
- ‘Ik heb het gevoel dat mijn knie instabiel is’
- ‘Ik kan mijn knie niet volledig strekken of buigen’
- ‘Ik zie een duidelijke zwelling in mijn knie’
- ‘Ik weet niet wat er met mijn knie aan de hand is en hoe ik ermee om kan gaan’
Wanneer moet ik langs de dokter voor mijn knieklachten?
Voor een diagnose van de knieklacht kun je vaak terecht bij de fysiotherapeut. Soms wordt verder onderzoek geadviseerd, zoals het maken van een röntgenfoto of scan van de knie. Dit gaat altijd in overleg met de huisarts. Bel direct de huisarts bij een van deze klachten:
- Als je knieschijf uit de kom is (geweest).
- Als je niet meer op het been met knieklachten kunt staan.
- Als het niet lukt om de knie te buigen of strekken.
- Als de knie heel dik of blauw wordt.
Mogelijke behandelingen tegen knieklachten
Over het algemeen zijn de meeste knieklachten goed te behandelen middels adviezen om adequaat met de klacht om te gaan en gerichte stabiliteitsoefeningen. De behandeling verschilt echter per type knieklacht. De fysiotherapeut zal een specifiek behandelplan maken afhankelijk van het type klacht en van de hulpvraag. Hieronder staan een aantal interventies die regelmatig worden ingezet voor een op maat gemaakt behandelplan:
