Over het algemeen is rugpijn een veelvoorkomende kwaal in Nederland. Iedereen heeft weleens gehoord over de bekende ‘lage rugpijn’. Maar waarom horen we relatief minder vaak mensen met hoge rugpijn? Dit komt omdat wij als mensen de bovenrug door de dag heen minder belasten dan de onderrug. Toch kunnen klachten in de hoge rug erg vervelend zijn. Naast de rugpijn zelf kan het vervelende andere klachten zoals bewegingsbeperking, hoofdpijn, nekpijn en uitstraling naar de armen met zich meebrengen.
Acute en chronische hoge rugpijn
Net zoals lage rugpijn kan ook hoge rugpijn onderverdeeld worden in acute en chronische klachten. Deze verdeling wordt gemaakt op basis van de tijdsduur dat de klachten al aanwezig zijn. De KNGF Richtlijn benoemt ook nog een tussenfase van rugpijn. Uiteindelijk zijn er drie fasen van rugpijn te onderscheiden:
- Acute rugpijn (0 tot 6 weken aanwezig);
- Subacute rugpijn (6 tot 12 weken aanwezig);
- Chronische rugpijn (langer dan 12 weken aanwezig).
Oorzaken hoge rugpijn
Hoge rugpijn is vaak te kenmerken aan een geleidelijke toename van de klacht. Vaak is er een langdurige overbelasting van de bovenrug. Dit kan leiden tot bewegingsproblemen van de wervelkolom, waarbij de spieren en gewrichten in de bovenrug tijdelijk niet meer goed samenwerken. Een aantal veel voorkomende risicofactoren bij hoge rugpijn zijn:
- Langdurig verkeerde werkhouding (bijvoorbeeld kantoorwerk);
- Veel repeterende en eenzijdige bewegingen (bijvoorbeeld kassière of strijken);
- Veel boven het hoofd werken (bijvoorbeeld schilderwerk);
- Stress.
Hoge rugpijn kan ook plotseling ontstaan, bijvoorbeeld door vertillen of een verkeerde beweging. Het schiet dan vaak met een scherpe, stekende pijn in de bovenrug. Dit komt echter minder vaak voor.
Symptomen van hoge rugpijn
De klachten bij hoge rugpijn kunnen erg uiteenlopend zijn. De symptomen hangen onder meer af van de precieze oorzaak. We sommen een aantal symptomen voor je op die veel voorkomen bij hoge rugpijn:
- Pijn tussen de schouderbladen;
- Pijn en/of uitstraling naar de armen en/of nekregio;
- Stijfheid in het bewegen van de bovenrug (vooral draaiende bewegingen);
- Schietende of scherpe pijn bij bepaalde bewegingen, diep ademen of hoesten;
- Dof of kloppend gevoel;
- Hoofdpijn of migraine;
- Ademhalingsproblemen.
Verschillende aandoeningen bij hoge rugpijn
De verschillende typen rugklachten kunnen opgesplitst worden in aspecifieke rugklachten en specifieke rugklachten. Bij aspecifieke rugklachten is er geen duidelijke oorzaak gevonden voor de klacht. Bij specifieke rugklachten is er wél een diagnose bekend. Hieronder worden enkele voorbeelden van hoge rugpijn toegelicht:
Aspecifieke rugpijn
Houdingsgerelateerd
In de meeste gevallen wordt aspecifieke hoge rugpijn mede veroorzaakt door een verkeerde houding of eenzijdig bewegen. Men spreekt soms van het ‘houdingssyndroom’. Zoals de naam al doet vermoeden ligt de oorzaak bij een verkeerde houding. Men heeft vooral last van pijn, stijfheid en een vermoeid gevoel in de nek en bovenrug. In de behandeling is het vooral belangrijk dat de oorzaak achterhaald wordt, zodat de tijdsduur en de hevigheid van de klacht worden beperkt. Het verbeteren van de houding en het trainen van stabiliserende bovenrug- en nekspieren kunnen uitkomst bieden.
Dysfunctie van de ribgewrichten
Dysfunctie van de ribgewrichten verwijst naar hoge rugpijn waarbij het probleem te maken heeft met de ribben. De ribben (costae) zijn aan de voorzijde van het lichaam verbonden met het borstbeen en aan de achterzijde met de wervelkolom. Wanneer de gewrichten niet goed functioneren, kan dit pijnklachten in de hoge rug geven. De pijn wordt vaak ervaren aan één zijde van de rug, waarbij het kan uitstralen over de ribben. Wanneer er druk op de ribben komt, zoals bij hoesten / hard lachen / draaien van de bovenrug, kan de pijn verergeren.
Specifieke rugpijn
Artrose
Artrose in de rug is een degeneratie van de wervelgewrichten. Naarmate we ouder worden neemt de kwaliteit van gewrichten af. Iedereen krijgt hiermee te maken en het is helaas onomkeerbaar, maar lang niet iedereen wordt erdoor belemmerd. Artrose wordt gekenmerkt door pijn- en stijfheidsklachten. De stijfheid is vooral merkbaar na een periode van inactiviteit, zoals in de ochtend bij het opstaan. Bij beginnende artrose zijn de klachten weinig aanwezig. Een actieve levensstijl met voldoende beweging draagt bij aan het verminderen van de pijn- en stijfheidsklachten.
Ziekte van Bechterew
De ziekte van Bechterew is een reumatische aandoening waarbij de gewrichten van de bekken en wervelkolom ontstoken raken. Door deze ontstekingen raakt het kraakbeen en het bot beschadigt. Dit leidt tot pijn en stijfheid in de rug en mogelijk andere gewrichten. Op langere termijn kan er verbening plaatsvinden: het kraakbeen wordt omgezet in bot. Soms kan het ook ademhalingsklachten geven wanneer de borstkas ook ontstoken raakt. Helaas is er nog geen genezingsmiddel voor de ziekte van Bechterew. Wel kan het ziekteproces geremd worden door middel van actief blijven en oefentherapie. Het verloop van de ziekte verschilt van persoon tot persoon. Meer informatie over de ziekte van Bechterew is de vinden op de website van de Sint Maartenskliniek.
Veelgestelde vragen rondom hoge rugpijn
Kan het kwaad om te bewegen met hoge rugpijn?
Pijn is een waarschuwingssignaal van het lichaam. Het betekent gelukkig niet direct dat er ook daadwerkelijk schade is. Bij hoge rugpijn is het juist belangrijk om te blijven bewegen. Met beweging kunnen de rugspieren herstellen en wordt de doorbloeding op gang gebracht. Zorg er wel voor dat je verstandig beweegt: afwisselend, binnen de pijngrens en wees voorzichtig met tillen en boven het hoofd werken.
Hoe lang kan mijn hoge rugpijn duren?
De tijdsduur van hoge rugpijn verschilt per persoon en per type klacht. Het is dan ook lastig om een prognose te geven. Acute hoge rugpijn verdwijnen meestal binnen enkele weken vanzelf. Wees alert op mogelijke factoren die jouw herstel kunnen belemmeren, zoals stress of een verkeerde werkhouding. Dit kan het herstelproces versnellen. Bij chronische rugpijn duurt het herstel meestal langer. Het is dan ook raadzaam om op tijd een fysiotherapeut in te schakelen.
Tips om hoge rugpijn te voorkomen
Hoewel hoge rugpijn niet altijd te voorkomen is, zijn er wel enkele adviezen om de kans te verkleinen:
- Gezonde leefstijl
Wist je dat overgewicht, stress en roken risicofactoren zijn voor rugpijn? Een gezonde leefstijl is dan ook belangrijk om de kans op lage rugpijn te verkleinen! Denk aan gezonde voeding, voldoende ontspanning en slaap, voldoende dagelijkse beweging en niet te veel stress. - Bewegen
Misschien ken je de uitspraak wel: ‘rust roest’. Zo is ook ons lichaam niet gemaakt om lang achtereen stil te zitten. De wervelkolom en de rugspieren zijn gebaat bij beweging. Actief blijven zorgt ervoor dat je in conditie blijft. Begin bijvoorbeeld vandaag nog met een dagelijks ‘ommetje’ of pak de fiets in plaats van de auto! - Werkhouding
Aangezien veel hoge rugpijn ontstaat door een verkeerde (werk)houding, is het belangrijk om een ergonomische werkplek te hebben. Denk hierbij aan een bureau en bureaustoel op de juiste hoogte. Zorg daarnaast dat je regelmatig van houding wisselt: neem bijvoorbeeld een ‘sitting break’ door even naar de printer of het koffiezetapparaat te lopen. Bij fysiek zwaar werk is het raadzaam om niet lange tijd boven het hoofd te werken.
Wanneer moet ik langs de fysio voor mijn hoge rugpijn?
De fysiotherapeut is vaak de juiste zorgverlener om naartoe te gaan bij hoge rugpijn. Door middel van een anamnese en lichamelijk onderzoek kan de fysiotherapeut een (mogelijke) diagnose stellen en jou helpen bij de klacht. Wat kunnen redenen zijn om een fysiotherapeut in te schakelen?
- Wanneer jouw hoge rugpijn al enkele weken aanwezig is en niet vermindert;
- Wanneer je hoge rugpijn hebt en niet weet wat de oorzaak is;
- Wanneer je hoge rugpijn hebt en je afvraagt welke oefeningen geschikt kunnen zijn;
- Wanneer je vaker terugkerende hoge rugpijn hebt en je dit graag wilt voorkomen.
Wanneer moet ik langs de dokter voor mijn hoge rugpijn?
Soms is het nodig om langs de dokter te gaan, omdat er mogelijk meer nodig is dan alleen fysiotherapie. Dit kan bijvoorbeeld omdat er mogelijk andere klachten spelen, bijvoorbeeld:
- Wanneer er naast hoge rugpijn ook sprake is van uitval in de armspieren;
- Wanneer een val de oorzaak van de hoge rugpijn is;
- Wanneer de pijn dusdanig is dat er pijnmedicatie nodig is;
- Wanneer je kanker hebt (gehad).
Mogelijke behandelingen tegen hoge rugpijn
Ervaar jij klachten van hoge rugpijn? Bij onze fysiotherapeuten kun je terecht voor onderzoek, advies en oefeningen gericht op jouw klacht en jouw dagelijkse activiteiten. Meestal zijn de oefeningen gericht op verbetering van de spierkracht, beweeglijkheid en aansturing van de hoge rugspieren. Het behandelplan en het behandeldoel zijn afhankelijk van jouw hulpvraag. De fysiotherapeut zal beoordelen of er aanvullende interventies nodig zijn. Voorbeelden hiervan zijn manuele therapie, dry needling en medical taping.