Heupklachten

Heupklachten is een verzamelnaam voor pijnklachten die zich in en rondom de heup bevinden. Hierbij kunnen er verschillende oorzaken ten grondslag liggen. Bij iedereen kunnen heupklachten zich dan ook anders uiten. Iedereen kan last krijgen van heupklachten: jong, oud, sporters, niet-sporters, etc. Het is belangrijk om bij elke heupklacht goed de oorzaak te achterhalen, zodat de klacht bij de bron aangepakt kan worden.

Acute en chronische heupklachten

De termen acuut en chronisch worden gebruikt om aan te tonen hoelang de klachten op dat moment al aanwezig zijn. Onder acuut verstaan we recent ontstane klachten, die korter van 6 weken aanwezig zijn. Dit kan bijvoorbeeld door een val of overbelasting komen. De oorzaak is dan duidelijk. Soms komen de klachten echter ook plotseling op zonder aanwijsbare oorzaak.

Chronische klachten bestaan vaak al langer. Meestal bedoelt men met de term chronisch dat de klachten langer dan 3 maanden aanwezig zijn. Chronisch betekent echter niet, zoals helaas veel mensen denken, dat het voor altijd is en er niks meer aan de te doen is! Wel is het zo dat chronische pijn erg ingewikkeld kan zijn, waardoor het meestal langer duurt voordat de klachten over zijn.

Oorzaken acute heupklachten

Zoals hierboven vermeld kunnen heupklachten acuut ontstaan. Mogelijke oorzaken hiervan kunnen zijn:

• Een ontsteking van de slijmbeurs
• Een acute overbelasting (bijvoorbeeld door iets te fanatiek een activiteit of sport te hebben uitgevoerd die het lichaam niet gewend is)
• Een sportblessure (door bijvoorbeeld een verkeerde beweging of zware wedstrijd)
• Een val

Oorzaken chronische heupklachten

Chronische heupklachten zijn vaak langzaamaan ontstaan en al gedurende een langere periode (meer dan 3 maanden) aanwezig. Mogelijke oorzaken kunnen zijn:

• Een aangeboren standsafwijking
• Een langdurige overbelasting (bijvoorbeeld een verkeerd looppatroon of zwaar fysiek werk)
• Overgewicht (wat zorgt voor extra druk op het gewricht)
• Instabiliteit (waardoor de spieren erg hard moeten werken)
• Artrose (slijtage)
• Onderliggende aandoeningen zoals reuma

Verschillende soorten heupklachten

Heupklachten komen voor in alle soorten en maten. Hieronder bespreken we de meest voorkomende soorten heupklachten. Het kan ook zijn dat er een combinatie van de verschillende soorten heupklachten aanwezig is.

Heupartrose

Bij heupartrose is er sprake van een afname van het kraakbeen in het heupgewricht. Dit kraakbeen zorgt er normaal gesproken voor dat de botstukken van het gewricht soepel langs elkaar heen kunnen bewegen. Bij het ouder worden neemt dit kraakbeen af. Dit is een normaal verouderingsproces en hoeft geen problemen te veroorzaken. Helaas neemt het kraakbeen soms (door een samenspel van factoren) sterk af waardoor het gewricht niet meer goed kan bewegen en dit bewegen veel pijn veroorzaakt. Dit is met name merkbaar in de ochtend en na een tijd stilgezeten te hebben. Voor meer informatie over artrose kan je terecht bij dit artikel.

Bilpijn

Pijn in de bilstreek wordt meestal veroorzaakt door een pijnlijke spier en/of pees. De spier kan ook verdikt aanvoelen (spierknoop). Dit komt meestal door een verkeerde houding of overbelasting. Deze pijn kan uitstralen naar de achterkant en zijkant van het been.

Trochantair pijnsyndroom

Het trochantair pijnsyndroom is een verzamelnaam voor pijn aan de buitenzijde van de heup. Aan de buitenzijde van de heup hechten veel pezen aan op het bot. Door een peesirritatie, bijvoorbeeld ontstaan door een verkeerde houding of overbelasting, kunnen pijnklachten aan de zijkant van de heup ontstaan. Hier, aan de zijkant van de heup, zit ook een slijmbeurs om het bot en de pezen. Dit is een soort kussentje met vocht dat ervoor zorgt dat de pezen soepel kunnen bewegen langs elkaar op én langs het bot.

Soms is er sprake van een irritatie of ontsteking van deze slijmbeurs. Dit is voelbaar aan de zijkant van de heup en wordt erger bij erop liggen of drukken. Op deze pagina kan je meer lezen over het omgaan met en de behandeling van pijn aan de zijkant van de heup.

Gebroken heup

Door een val op de zij kan het zijn de heup is gebroken. Dit komt vaker voor bij ouderen omdat de botten brozer worden bij het ouder worden. Meestal is er sprake van een breuk van het bovenbeen bot. Er zijn verschillende soorten breuken. Het kan zijn dat het nodig is om middels een operatie een schroef ter versteviging te plaatsen, of een heupprothese bij een gecompliceerde breuk.

Heupdysplasie

Bij heupdysplasie is er sprake van een afwijkende vorm van heupkom. De kom is niet diep genoeg, waardoor de kop niet geheel stabiel ligt in deze kom. Er kunnen hierdoor makkelijker verschuivingen plaatsvinden. Ook kan de kop makkelijker uit de kom schieten (luxatie). Meestal is heupdysplasie aangeboren. De spieren moeten een stuk harder werken en dit kan op latere leeftijd klachten geven. Ook is de kans op het ontstaan van kraakbeenschade groter.

Symptomen heupklachten

Heupklachten kunnen zich op verschillende manieren uiten. De meest voorkomende symptomen van heupklachten zijn:

• Zeurende pijn in en rondom de heup
• Uitstralingspijn in de lies en/of bilstreek
• Pijnscheuten met lopen
• Een verstoord looppatroon
• Pijn met liggen op de zij
• Stijfheid van het gewricht (minder bewegingsvrijheid)

Veelgestelde vragen rondom heupklachten

Wat kunnen mijn heupklachten zijn?

De heup bestaat uit een heupkop van het bovenbeenbot en een heupkom vanuit het bekken. Er lopen veel banden om dit gewricht om het te versterken. Daarnaast zorgt een samenspel van spieren dat de heup goed kan bewegen, maar ook voldoende gestabiliseerd wordt. Tenslotte bevindt zich aan de zijkant van de heup ook een slijmbeurs. Dit allemaal betekent dat jouw heupklacht vaak voortkomt uit een of meerdere van deze structuren. Laat je onderzoeken door een fysiotherapeut om hier meer duidelijkheid over te krijgen.

Hoelang gaan mijn heupklachten duren?

De tijd die het herstel in gaat nemen, varieert bij heupklachten enorm. Het hangt er af wat er aan de hand is en hoe je hiermee omgaat. Acute klachten kunnen binnen enkele dagen of weken overgaan, maar langdurig aanwezige klachten hebben vaak meer tijd nodig. Denk hierbij eerder aan enkele maanden.

Kunnen heupklachten vanuit de onderrug komen?

Het is zeker mogelijk dat heupklachten ontstaan vanuit de onderrug. Wanneer je rugpijn hebt, is de kans groot dat je (onbewust) anders gaat bewegen. Dit noemt men compensatiegedrag. Hierdoor worden andere delen van het lichaam ook anders belast, waardoor die ook klachten kunnen ontwikkelen. Dit kan bij heupklachten het geval zijn.

Tips om heupklachten te voorkomen

Voorkomen is beter dan genezen! Maar hoe voorkom je nu dat je heupklachten ontwikkeld? Enkele tips:

• Blijf in beweging! Het menselijk lichaam is gemaakt om te bewegen en zeker niet om de hele dag stil te zitten. Bewegen zorgt voor gezonde spieren, botten en smeert het gewricht. Zorg voor afwisselende bewegingen en houdingen de hele dag door.
• Zorg voor sterke spieren. Door specifieke krachtoefeningen te doen, worden de heupspieren sterker. Hierdoor kunnen ze meer aan en zullen ze minder snel een blessure oplopen.
• Bij beginnende klachten is het verstandig om piekbelastingen te vermijden, maar juist ‘zachte’ bewegingen uit te voeren. Voorbeelden van piekbelastingen zijn hardlopen en springen. In plaats daarvan zou fietsen, zwemmen of wandelen een betere optie zijn.
• Zorg voor een gezond gewicht. De heup is een gewricht die bij overgewicht veel extra werk krijgt te verduren. Dit vergroot de kans op verschillende soorten heupklachten omdat er sprake is van een continue verhoogde belasting.

Wanneer moet ik langs de fysio voor mijn heupklachten?

De fysiotherapeut is bij uitstek de specialist van het houdings- en bewegingsapparaat. Meestal ben je dan ook voor heupklachten op de juiste plek bij de fysiotherapeut. Deze kan door de heup te onderzoeken een (vermoedelijke) diagnose stellen en een plan van aanpak maken om hier zo snel mogelijk vanaf te komen. Maar wanneer moet je nu aan de bel trekken bij jouw fysio?

• Wanneer jouw heupklachten niet overgaan na een paar dagen rust
• Wanneer je niet weet wat de oorzaak is van jouw heupklachten
• Wanneer de heupklachten langzaam zijn ontstaan en niet vanzelf meer weggaan

Wanneer moet ik langs de dokter voor mijn heupklachten?

Soms is het nodig om langs de dokter te gaan omdat er mogelijk meer nodig is dan alleen fysiotherapie of omdat er mogelijk ook andere dingen spelen. Het is belangrijk om naar een dokter te gaan wanneer:

• Een trauma (zoals een val) de oorzaak is van hevige pijn in de heup.
• Er nachtelijke pijn aanwezig is (niet gerelateerd aan het bewegen)
• Er sprake is van koorts of ziek zijn, naast de heupklachten
• De pijn zo hevig is dat er pijnmedicatie nodig is

Mogelijke behandelingen tegen heupklachten

Heupklachten kunnen het normale dagelijkse leven erg verstoren. Dit kan erg vervelend zijn. Gelukkig is er vaak wel iets aan te doen. Uit onderzoek blijkt dat oefentherapie kan bijdragen aan het herstel van de heupklacht. Deze oefentherapie bestaat uit specifiek gerichte oefeningen onder instructie van de fysiotherapeut. Naast oefentherapie kunnen er aanvullende behandeltechnieken bijdragen aan het herstel. Denk hierbij aan mobilisaties om de beweeglijkheid van het gewricht te verbeteren en massage of dry needling om de spieren meer ontspannen te krijgen.

Werkt dit niet? Dan is het uiteindelijk soms een oplossing om een injectie te krijgen van de arts of moet er een nieuwe heup geplaatst worden. Echter worden er vaak in eerste instantie goede resultaten behaald met het oefenen in combinatie met aanvullende fysiotherapeutische behandeltechnieken.